Getrouwd tot de dood ons scheidt? Of toch niet…

Het belang van bedrijfswaarderingen bij het aangaan of verbreken van een huwelijk

Als ondernemer ben je waarschijnlijk niet bezig met een scheiding wanneer je in het huwelijksbootje stapt. Toch eindigt in Nederland 1 op de 3 huwelijken in een echtscheiding. Voor ondernemers is de kans op een echtscheiding zelfs aanzienlijke groter dan voor mensen in loondienst, blijkt uit onderzoek van de ABN AMRO bank. Daarbij is de afhandeling van een echtscheiding voor ondernemers ook een stuk complexer. In dit artikel leggen wij uit waarom een bedrijfswaardering een belangrijke rol kan spelen bij een huwelijk en een eventuele scheiding.

Afhankelijk van wanneer je trouwt of bent getrouwd, kan de onderneming wel of niet buiten de gemeenschap van goederen vallen. Als je vóór 1 januari 2018 bent getrouwd, zonder huwelijksvoorwaarden, valt de onderneming onder de algehele gemeenschap van goederen. Alle bestaande en toekomstige bezittingen en schulden van beide echtgenoten behoren tot het gezamenlijke vermogen (de gemeenschap). Ben je ná 1 januari 2018 getrouwd en er zijn geen huwelijkse voorwaarden, dan ben je in beperkte gemeenschap van goederen getrouwd.  De onderneming die vóór het huwelijk al bestond, valt buiten de gemeenschap en blijft dus in het privévermogen van de echtgenoot-ondernemer.

Maar let op: als je een eigen onderneming hebt die buiten de gemeenschap valt, heeft de gemeenschap recht op een redelijke vergoeding voor de kennis, vaardigheden en arbeid die je partner ten behoeve van de onderneming tijdens het huwelijk heeft verricht (artikel 1:95a BW). De redelijke vergoeding ziet er ook op toe dat niet uitgekeerde winsten, die tijdens het huwelijk zijn opgebouwd, binnen het gemeenschappelijk vermogen vallen. Het is echter vaak onduidelijk wat een redelijke vergoeding is en hoe dit bepaalt dient te worden.

Daarom is het belangrijk om voor het huwelijk goede afspraken  te maken over wat er onder een redelijke vergoeding valt. Als echtgenoten pas bij een eventuele scheiding de redelijke vergoeding moeten gaan bepalen (incl. niet uitgekeerde winsten), kan dit door de emoties erg moeilijk zijn. Beide echtgenoten hebben tenslotte verschillende belangen. Voor de meeste ondernemers is het kunnen voortzetten van de onderneming het belangrijkst, en willen ze niet onnodig het gemeenschappelijk vermogen “spekken”. Men neemt vaak aan dat de economische waarde van de onderneming buiten het gemeenschappelijk vermogen valt. Echter hangt dit volledig af van de voorwaarden en het moment waarop het huwelijk tot stand is gekomen.

Als er huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld, kan er een finaal of periodiek verrekenbeding afgesproken zijn. Als er sprake is van een periodiek verrekenbeding, moet er goed worden gekeken of er ook daadwerkelijk aan is voldaan. Als dit niet het geval is, dan wordt aan het einde van het huwelijk alsnog finaal verrekend. Dit kan ertoe leiden dat de voorhuwelijkse onderneming alsnog toegekend wordt tot de gemeenschap. Hierdoor moet de echtgenoot-ondernemer over een groter vermogen verrekenen met de (ex)-partner. Bij een verrekenbeding kan een vorderingsrecht ontstaan van de ene op de andere echtgenoot, waarin mogelijk de waardevermeerdering en de vruchten van de aanmerkelijk belang aandelen (ab-aandelen) betrokken zijn.

Als ondernemer is het dus verstandig om vooraf goede afspraken te maken over de huwelijkse voorwaarden en bedrijfswaarderingen. Zo kan je onnodige problemen en extra kosten bij een eventuele scheiding voorkomen. Afhankelijk van de invulling van huwelijkse voorwaarden, of bij een huwelijk onder (beperkte) gemeenschap, is het verstandig om de economische waarde van de onderneming vast te leggen bij aanvang van het huwelijk, een nulmeting. Doe dit vervolgens ook bij een eventuele scheiding.

De nulmeting zorgt voor een duidelijk vertrekpunt bij aanvang van het huwelijk, zonder dat de emoties een gecompliceerde rol spelen. In het geval van huwelijkse voorwaarden  spreek je samen af: Hoe er met de onderneming tijdens het huwelijk wordt omgegaan, over welke periode van waardevermeerdering van de ab-aandelen er eventueel verrekend moet worden en wat onder een “redelijke vergoeding” wordt verstaan. Een bedrijfswaardering geeft ook inzicht in de verdiencapaciteit van de onderneming. Deze is vaak de enige inkomstenbron van de echtgenoot-ondernemer, waardoor de waardebepaling bij scheiding ook een belangrijke rol speelt bij het bepalen van de draagkracht van de echtgenoot-ondernemer voor de te betalen partneralimentatie.

Onze Register Valuators van Crowe Corporate Finance zijn in staat om je te helpen met een onafhankelijke en objectieve bedrijfswaardering bij het aangaan en beëindigen van het huwelijk. Dit zorgt voor rust en brengt duidelijkheid voor beide echtgenoten over de economische waarde van de onderneming. De echtgenoten kunnen de bedrijfswaardering ook gebruiken bij het maken van goede afspraken en de vastlegging hiervan in huwelijkse voorwaarden. Speelt er bij jou of jouw klant een soortgelijk vraagstuk of is de verwachting dat dit binnenkort gaat spelen? Neem dan gerust contact met ons op.